تیروئید غدهای پروانهای شکل است که جلوی گردن و پایین حنجره قرار گرفته است. این غده توسط هورمونهایی که ترشح میکند با نامهای، تری یودوتیرونین و تیروکسین، باعث مصرف و ذخیره انرژی در بدن میشود. به نوعی میتوان گفت که تیروئید مسئولیت تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) بدن را برعهده دارد. کم یا زیاد شدن میزان ترشحات توسط تیروئید منجر به کم کاری و یا پر کاری این غده خواهد شد. هرکدام از این اتفاقات بنا به دلایل مختلفی رخ میدهند و راه های درمان خاص خود را دارند. جالب است که بدانید، نسبت خانمهایی که به کم کاری غده تیروئید دچار میشوند از آقایان بیشتر است.
ترشح بیش از حد نیاز هورمونهای غده تیروئید، باعث بروز بیماری پرکاری تیروئید میشود. پرکاری تیروئید ممکن است در تمام گروههای سنی رخ دهد؛ که باعث بروز علائمی نظیر، لاغری، تعریق زیاد، حساسیت نسب به گرما و تپش قلب میشود. اندازهگیری هورمونهای تیروئید در سطح خون، از جمله راههای مطمئن و موثر برای پی بردن به موضوع ابتلا به اختلالات تیروئید است. برای درمان پرکاری تیروئید پیشنهاد میشود تغییر برنامه غذایی و پرهیز از غذاهای بسیار گرم و خشک را در اولویت قرار دهید. استفاده از عصارههای دارویی برای ماساژ دادن ناحیه غده تیروئید نیز کمک زیادی به جلوگیری از پرکاری غده تیروئید میکند. کم کردن حرارت بدن، استفاده از شربت خاکشیر، مصرف میوههایی مانند انگور، مویز، کشمش، خرما، انجیر و توت، جایگزین کردن نمک طبیعی به جای نمک تصفیه شده ی یددار و ….. از جمله کارهایی هستند که میتوان در جهت پیشگیری از پرکاری تیروئید انجام داد.
کم کاری تیروئید زمانی اتفاق میافتد که غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون ترشح کند. این نوع بیماری شایع ترین فرم بیماریهای مربوط به غده تیروئید است. دلایل به وجود آمدن تیروئید کم کار بسیار متنوع است. ممکن است شخصی بخاطر برداشتن غده تیروئید در راستای بهبود پرکاری تیروئید به این بیماری مبتلا شود. همچنین تیروئید برخی خانمها در دوره پس از زایمان، به کم کاری دچار میشود. نوزادانی هستند که کم کاری غده تیروئید در آنها به صورت مادرزادی میباشد و والدین این نوزادان باید توجه داشته باشند در صورتی که کمکاری غده تیروئید فرزندشان را به سرعت برطرف نکنند، ممکن است به کاهش رشد جسمی نوزاد و اختلالات ذهنی بینجامد. علائم تیروئید کمکار در برخی افراد خود را نمایان نمیکند و امکان دارد با گذر زمان شخص متوجه ابتلا به این بیماری شود. به همین جهت، آن را با اسم بیماری ساکت و خاموش نیز میشناسند. چاقی، از دیگر عوارض تیروئید کم کار است که بسیار شایع بوده و اغلب افراد نگران این عارضهی کم کاری تیروئید میباشند؛ البته میتوان با انتخاب رژیم غذایی مناسب و مجبور کردن خود به انجام فعالیتهای بدنی در جهت سوخت و ساز بیشتر بدن از این اتفاق جلوگیری کرد.
حتما بخوانید: چرا تناسب اندام یکی از دغدغه های مهم بشر است؟
تیروئید با ترشح هورمونهای تری یودوتیرونین و تیروکسین باعث تنظیم سوخت و ساز بدن میشود. حال تصور کنید که این غده توانایی لازم برای ترشح این هورمونها به میزان کافی را نداشته باشد. در این حالت هرچه غذا میخورید به انرژی تبدیل نمیشود. این مسئله موجب عدم تسلط بر تناسب اندام و بالا رفتن وزن میشود. متاسفانه با توجه به کمبود هورمونهای ذکر شده، برخی افراد علیرغم کم کردن میزان کالری دریافتی و انجام فعالیت بدنی، نمیتوانند از این اتفاق جلوگیری کنند. جراحی چاقی توصیهای است که به این افراد میشود تا از طریق آن، بر مشکل اضافه وزن خود غلبه کنند. خستگی مفرط و فراگیر، خواب آلودگی، خشکی و شکنندگی پوست و مو و … از مهمترین نشانههای کم کاری تیروئید به حساب میآید.
حتما بخوانید: محاسبهی کالری انواع مواد غذایی و بررسی مواد غذایی لازم برای بدن
کم کاری و پرکاری تیروئید حاصل میزان ترشحات این غده است. در صورتی که شخص نتواند پر کاری و کم کاری تیروئید خود را از طریق برنامههای ورزشی و رژیمهای غذایی برطرف کند، جراحی چاقی و عمل برداشتن غده تیروئید گزینهای مناسب برای جلوگیری از عوارض احتمالی آن میباشند.