شرط اصلی زندگی سالم، استفاده از رژیم غذایی مناسب است. استفاده از رژیم غذایی صرفا به زمانی که تصمیم به تغییر وزن میگیریم محدود نمیشود حتی این موضوع به معنای حذف مواد غذایی مختلف و نگه داشتن تعداد محدودی از مواد هم نیست؛ بلکه رژیم غذایی و تغذیه سالم به معنای رعایت دو اصل تعادل و تنوع است. کالری مورد نیاز بدن از طریق ۴ گروه اصلی مواد غذایی به بدن ما میرسند. بهترین راه اطمینان از سلامت رژیم و تغذیه روزانه، استفاده از هر ۴ گروه مواد غذایی میباشد. میوهها و سبزیها، شیر و لبنیات، نان و غلات و گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها ۴ گروه اصلی مواد غذایی را تشکیل میدهند. محاسبهی کالری هر وعده غذایی از دیگر اقدامات بسیار مهم برای داشتن رژیم غذایی مناسب است؛ بنابراین دانستن میزان کالری و نقش هریک از گروههای غذایی کمک شایانی به ما خواهد کرد.
حتما بخوانید: مناسب ترین رژیم های غذایی بعد از هر جراحی چاقی چیست؟از آسانترین روشهای ممکن برای محاسبهی میزان کالری مورد نیاز بدن میتوان به روش زیر اشاره کرد.
(سن × ۸٫۶) – ( قد × ۵ ) + ( وزن × ۱۳٫۷ ) + ۶۶ = BRM
پس از بدست آوردن میزان کالری مورد نیاز هر نفر، باید BMR او را در مضرب میزان فعالیت وی ضرب کنیم.
این مضرب در افراد مختلف، متفاوت است. در افراد بدون فعالیت ۱٫۲، برای افراد کم فعالیت ۱٫۳۷۵، افرادی با میزان فعالیت متوسط ۱٫۵۵، افراد فعال ۱٫۷۲۵ و برای افراد پیش فعال (افرادی که ورزشهای سنگین میکنند) ۱٫۹ است.
این گروه شامل شیر، ماست، کشک، پنیر و بستنی است. برای داشتن برنامه غذایی مناسب میبایست در طول روز حداقل دو مورد از این گروه را در رژیم غذایی خود بگنجانیم.
این گروه از انواع گوشتهای قرمز و سفید، تخممرغ، حبوبات و مغزها تشکیل شده است. توصیه میشود که حداقل دو مورد از اعضای این گروه را در رژیم غذاییمان بگنجانیم. ترکیبات موجود در ابن گروه برای بدن ما مورد نیاز است؛ به نحوی که عموما مشاوران تغذیه برای ارائه برنامه غذایی مناسب از تمامی موارد، در برنامه یک هفته استفاده میکنند.
نان، ماکارونی، برنج، ذرت، گندم و جو این گروه را تشکیل میدهند. میزان مصرف روزانه این گروه باید متناسب با فعالیت و وزن فرد باشد و به طور کلی توصیه میشود که در طول روز حداقل ۶ مورد از مواد غذایی این گروه استفاده شود.
این گروه، از انواع مختلف میوه ها و سبزی ها که دارای مواد معدنی و ویتامینهای فراوانیست، تشکیل شده است. با مصرف روزانه میوه و سبزیجات، ویتامینهای C، A و E مورد نیاز بدن تامین خواهد شد.
مواد قندی، چربیها، ترشیجات و نوشیدنی ها، گروه مواد غذایی فرعی را تشکیل می دهند. گروه فرعی به دلیل کمک به رشد کودکان، جایگاه ویژه ای در برنامه غذایی آنها دارد. البته باید حواسمان باشد که مصرف بیش از اندازه این گروه عوارضی همچون اضافه زن را در پی خواهد داشت. هم چنین رژیم تغذیه حاوی سبزیجات، میوه، برنج و نان تهیه شده از غلات کامل و پاستا از ارزش بالایی برخوردار است.
به طور معمول مشاور تغذیه، با توجه به BMI و ویژگیهای بدنی مراجعه کننده، اقدام به تنظیم برنامه غذایی مناسب برای او میکند تا به خواسته مراجعه کننده پاسخ داده شود و در صورت نیاز به او کمک میدهد تا برنامهای در راستای چاقی و یا لاغری مراجعهکننده تنظیم و به او ارائه شود. زمانی که شخص شروع به چیدن برنامه غذایی جهت کاهش وزن خود میکند، باید توجه داشته باشد که اولا مواد غذایی ضروری را برای خود ممنوع نکند، ثانیا از به کار بردن مواد غذایی با کالری بالا (مانند چربیهای مضر و کربوهیدراتها) در رژیم خود خودداری کند.
درست است که پروتئین تولید انرژی میکند و انرژی تولید شده از پروتئین نسبت به کربوهیدرات بیشتر خواهد بود ولی اغلب در سوخت و ساز بدن به کار گرفته نمیشود و به انرژی تبدیل نمیشود. از پروتئین بیشتر در ساخت عضلات و … استفاده می شود علاوه بر پروتئین ها ما میتوانیم انرژی مورد نیاز بدنمان را از طریق چربی و کربوهیدراتها تامین کنیم. البته این دو گروه، در صورتی در گروه غذاهای چاق کننده میباشند که از آنها بیرویه استفاده کنیم و نتوانیم کالری بدست آمده از آنها را در طول روز بسوزانیم. شخصی که به دنبال لاغری از طریق رژیم غذایی میباشد، میبایست از خوردن غذاهایی با چربی و یا کربوهیدرات بالا خودداری کند و تا حد زیادی از طریق ورزش و فعالیت بدنی کالریهای دریافتی در طول روز را بسوزاند.
حتما بخوانید: تاثیر ورزش پس از جراحی چاقی چگونه است و در بیماران چطور نمود میکند؟توجه به ۴ گروه اصلی غذایی و گنجاندن آنها در برنامه غذایی هفتگی بسیار حائز اهمیت است تا بتوانیم از طریق برنامهای درست، علاوه بر اینکه نیاز بدن در خصوص دریافت انرژی را برطرف میکنیم، به تناسب اندام و وزن ایدهآل دست یابیم. روش درست برای چیدن برنامه غذایی مناسب، استفاده به اندازه کافی از گروه اصلی مواد غذایی و هم چنین کمتر کردن وعدههای حاوی کربوهیدرات و چربی می باشد. حواسمان باشد چربی و کربوهیدرات موادی هستند که باعث ایجاد اضافه وزن در افراد میشوند و در صورت مصرف بیرویه میتواند عوارضی را در پی داشته باشد.